Miesiąc: Czerwiec 2021

Wytyczne ESMA dla funkcji compliance 2021 – propozycje wdrożeniowe cz. 3

Przedstawiam trzecią część artykułu, po artykule z dnia 28 maja 2021 r. tj. „Wytyczne ESMA dla funkcji compliance (2021r.) – zagadnienia ogólne oraz propozycje wdrożeniowe – cz. 1” oraz drugiej części z dnia 16 czerwca 2021 r. j. „Wytyczne ESMA dla funkcji compliance (2021 r.) – propozycje wdrożeniowe – cz. 3” w zakresie Wytycznych ESMA dla funkcji compliance, w której skupiłem się na dalszej części wytycznej nr 3 tj. wytycznej dotyczącej obowiązków sprawozdawczych komórki ds. nadzoru zgodności z prawem w zakresie pkt. 28 lit. b) – c) Wytycznych 2021. Artykuł do pobrania: TUTAJ. Kolejne części w przygotowaniu.

Quo Vadis Wielka Brytanio?

W poprzednim tygodniu został opublikowany raport „grupy ds. innowacji, rozwoju i reform regulacji” (Taskforce on Innovation, Growth and Regulatory Reform) powołanej przez rząd Wielkiej Brytanii w celu zaprojektowania w możliwie szybkim terminie („quickly and creatively”) nowego podejścia do regulacji po Brexicie. Raport to 130 stron oraz dobre ponad 100 rekomendacji zmian do regulacji post-Brexit. Ja skupię się na najważniejszych z mojego punktu widzenia (MiFID, MAR, PRIIPS), ale każda „specjalizacja” (ochrona danych, nowe technologie, AML, KYC itp.) znajdzie coś dla siebie.

Jedną z kluczowych rekomendacji dla rynku finansowego jest mocny powrót do common law („common law, principles-based, approach to financial services regulation”). Raport wskazuje, że w wyniku przyjęcia regulacji UE Wielka Brytania została z wysoce restrykcyjnymi przepisami, które są stoperami dla biznesu („highly prescriptive rules which are stifling business”). Następnie raport przedstawia przykłady konkretnych obszarów wymagających bardziej uznaniowego podejścia np. zasady dotyczące depozytów zabezpieczających dla kontrahentów centralnych (CCP).

  1. Raport zakłada zniesienie obowiązku dostarczania raportów kosztów i opłat klientom zgodnie z MiFID II, traktując ten obowiązek jako nadmiarowy i nadmiernie uciążliwy dla firm inwestycyjnych a z drugiej strony nie dający zbyt wiele klientowi profesjonalnemu i uprawnionemu kontrahentowi (tacy klienci, będąc klientami „hurtowymi” często zwracają się do firm inwestycyjnych w celu zaprzestania wysyłania przez nie raportów, czego firmy pod regulacjami MiFID II zrobić nie mogą).
  2. Raport zakłada usunięcie wynikających z MAR obowiązków informacyjnych w odniesieniu do rekomendacji inwestycyjnych skierowanych do klientów.
  3. Raport zakłada ograniczenie wymogu przedstawienia KID na mocy rozporządzenia PRIIPs do naprawdę złożonych, opakowanych produktów, które wymagają specjalnego wyjaśnienia dla klientów rynku detalicznego (…)„genuinely complex, packaged products that require special explanation to the retail market(…)”.

Cały raport dostępny: TUTAJ.

KNF – nowe QA w zakresie polityki wynagrodzeń i sprawozdania o wynagrodzeniach

Na stronie KNF zostały opublikowane nowe QA (set „pytań i odpowiedzi”) w temacie obowiązków w zakresie polityki wynagrodzeń i sprawozdania o wynagrodzeniach, o których mowa w Rozdziale 4a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego sytemu obrotu oraz o spółkach publicznych. QA stanowią bardzo ciekawe zestawienie odpowiedzi na kwestie najbardziej problematyczne w kontekście implementacji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/828 z dnia 17 maja 2017 r. zmieniająca dyrektywę 2007/36/WE w zakresie zachęcania akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania (tekst TUTAJ).

Zwracam uwagę na m.in. pytanie/odpowiedź nr 14 – „czy inne świadczenia pieniężne/niepieniężne” powinny być wykazane w łącznej wartości” i odpowiedź: „Nie. Mimo, że przepisy wprost nie wskazują, czy inne świadczenia pieniężne i niepieniężne powinny być wykazane w sprawozdaniu o wynagrodzeniach oddzielnie, czy łącznie, to jednak ustawodawca w art. 90d ust. 3 pkt 1 oraz art. 90g ust. 5 odróżnia te dwa rodzaje świadczeń, a zgodnie z pkt 31 preambuły do dyrektywy o prawach akcjonariuszy sprawozdanie o wynagrodzeniach powinno być jasne i zrozumiałe  – należy zatem obie pozycje wykazać oddzielnie.” Pozostałe są równie ciekawe.

Całe QA dostępne na stronie KNF: TUTAJ.

Wytyczne ESMA dla funkcji compliance 2021 – propozycje wdrożeniowe cz. 2

Po części I artykułu opisującego ESMA dla funkcji compliance czas na cz. 2, w której pokazuję jak m.in. połączyć Wytyczne ESMA z Rekomendacją H dotyczącą systemu kontroli wewnętrznej w bankach. Artykuł dostępny w artykułach do pobrania: TUTAJ. Kolejne części w przygotowaniu.

USA update nr 1/2021

Zdecydowałem się raz na jakiś czas wprowadzać krótkie „USA update”, czyli przegląd tego co dzieje się w prawodawstwie w Stanach Zjednoczonych, jak wygląda praktyka regulatorów i jakie nowe inicjatywy podejmowane są przez kluczowych regulatorów dla rynku finansowego i kapitałowego (OCC, FED, SEC, FINRA, CFTC i inni). Chociaż prawodawstwo i praktyka regulacyjna USA nie ma przełożenia (co do zasady, patrz FATCA)  na rynek polski, to na pewno warto spoglądać z zaciekawieniem na rynek amerykański, jako że od lat jest jednym z „trendsetter’ów” regulacyjnych dla rynków finansowych i kapitałowych.

Najpierw krótkie wprowadzenie w zakresie kilku regulatorów z USA:

  1. OCC czyli Office of Comptroller of Currency to amerykański regulator, który jest niezależnym biurem w ramach amerykańskiego Departamentu Skarbu (United States Department of the Treasury), który został powołany na mocy National Currency Act of 1863 i jest głównym nadzorcą bankowym w USA. Do głównych zadań OCC należy: zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności rynku bankowego USA, sprzyjanie konkurencji i rozwojowi banków w USA, zapewnienie sprawiedliwego i równego dostępu do usług finansowych dla obywateli USA, nadzorowanie banków w kontekście przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, badanie i ściganie z urzędu czynów przestępczych popełnionych przez banki, ale także ich pracowników.
  2. SEC czyli United States Securities and Exchange Commission to amerykańska komisja papierów wartościowych i giełd. SEC jest agencją Rządu Federalnego USA. Do jej głównych zadań należy nadzór nad rynkiem papierów wartościowych USA. Głównymi zadaniami SEC są odpowiedzialność za egzekwowanie prawa federalnego w kontekście papierów wartościowych,  także poprzez tworzenie nowych przepisów prawnych w zakresie papierów wartościowych oraz regulacji całej branży papierów wartościowych w tym szczególności akcji i giełdowych instrumentów pochodnych.
  3. CFTC czyli Commodity Futures Trading Commission to niezależna agencja przy Rządzie USA, która została powołana w 1974 roku w celu nadzoru i regulowania rynku kontraktów futures i opcji. CFTC zapewnia transparentność na rynkach terminowych poprzez zachęcanie dealerów do podnoszenia ich konkurencyjności i efektywności, zapewnienie ich integralności, ochronę uczestników rynku przed manipulacją instrumentami finansowymi, nieuczciwych praktykami handlowymi, a także nadużyciami w tym w szczególności przed wykorzystywaniem informacji poufnej.
  4. FED czyli Federal Reserve System to System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych, czyli de facto bank centralny USA. FED powstał na mocy Ustawy o Rezerwie Federalnej z 1913 roku. Do głównych celów FED należy: dążenie do wzrostu zatrudnienia, dążenie do zapewnienia stabilności cen, dążenie do stabilnego wzrostu gospodarczego, zapewnienie stabilności na rynkach walutowych, wspieranie stabilności systemu finansowego. Z kolei główne zadania realizowane przez FED to: nadzór nad bankami (jako jeden z nadzorców rynku bankowego), prowadzenie polityki pieniężnej USA, organizowanie systemu rozliczeń pieniężnych, kontrola nad ilością wyemitowanego pieniądza, pełnienie funkcji banku państwa.
  5. FINRA czyli Financial Industry Regulatory Authority to niezależna organizacja pozarządowa powstała w 2007 r., której głównym zadaniem jest tworzenie i egzekwowanie zasad w zakresie brokerów i firm brokerskich w USA, ale także nadzór nad egzaminami kwalifikacyjnymi dla maklerów.  Misją FINRA jest ochrona inwestorów przed fraudami i wszelkimi niewłaściwymi praktykami na rynku.

Mając już wstęp o regulatorach z USA za sobą, skupmy się na subiektywnie wybranych newsach z ostatniego miesiąca:

  1. SEC – większa ochrona seniorów na rynku finansowym: w USA od 2018 r. obowiązuje tzw. Senior Safe Act, czyli „ustawa o bezpieczeństwie seniorów”. Ustawa ta wprowadza m.in. zwolnienie od odpowiedzialności cywilnej i administracyjnej (co do zasady) dla osoby zgłaszającej nadużycia związane z rynkiem finansowym popełnione wobec seniora („senior citizen”). Więcej o Senior Safe Act możecie przeczytać: TUTAJ. W czerwcu SEC, FINRA wraz z NASAA (North American Securities Administrators Association) w związku z przypadającym na dzień 15 czerwca Światowym Dniem Świadomości Znęcania się nad Osobami Starszymi (więcej o tym dniu na stronie RPO) postanowiły utworzyć program szkoleniowy, który zgodnie ze słowami przewodniczącego SEC Gary’ego Genslera ma pomóc w edukacji specjalistów rynku finansowego w zakresie rozpoznawania i zgłaszania nadużyć finansowych wobec osób starszych. Świetna inicjatywa, podobnie jak i ustawa Senior Safe Act.
  2. CFTC – ciąg dalszy reformy benchmarków: Podkomitet ds. reformy benchmarkowej przy MRAC (the CFTC’s Market Risk Advisory Committee’s (MRAC) Interest Rate Benchmark Reform Subcommittee) zalecił dalsze kroki w reformie benchmarkowej tj. odejścia od stosowania wskaźnika LIBOR. Podkomitet rekomenduje stosowanie SOFR (Secured Overnight Financing Rate) zamiast stawki LIBOR, zgodnie z inicjatywą SOFR First (wzorowaną na brytyjskiej SONIA First), która zakłada priorytetowe stosowanie SOFR. Podkomisja zaleca aby dealerzy stosowali miedzy sobą stawkę SOFR już od dnia 26 lipca 2021 r. i zastąpili nią od tego dnia stawkę LIBOR. Zalecenia podkomitetu zostaną przekazane do rozpatrzenia przez MRAC.

Sprawozdanie roczne ESMA za 2020

ESMA opublikowała swoje sprawozdanie roczne (Annual Report), w którym podsumowuje rok 2020 w kontekście swoich priorytetów i celów. Sprawozdanie jest dobrym podsumowaniem działalności ESMA w 2020 r. i tego co działo się na rynkach w tym czasie. Annual Report dostępny jest: TUTAJ, notka prasowa: TUTAJ.

Najnowsze wydanie Market Watch (67)

Brytyjski regulator FCA (Financial Conduct Authority) opublikował kolejne już wydanie (nr 67) Market Watch. Tym razem wydanie mocno MAR’owskie (wspominane STOR, transakcje podejrzane, surveillance).

FCA skupia się na następujących tematach:

  1. Manipulacje akcjami – identyfikacja

Warto skupić się na początkowej fazie tej części gdzie FCA wskazuje, jak odbywa się prowadzenie przez nich kontroli w zakresie manipulacji na rynku giełdowym, otóż: „We receive approximately 150m order book messages per day and ‘blend’ the data into a single holistic view of market activity. This work is conducted by a dedicated technology team. This consolidated ‘helicopter’ view allows us to detect manipulative trading using a suite of proprietary algorithms which is run across the data set. These surveillance algorithms look for a range of manipulative trading strategies including, but not limited to, ‘spoofing and layering’, ‘marking the close’, ‘ramping’, ‘reference price gaming’ and ‘wash trading’.„. Ten fragment bardzo dobrze pokazuje, jak zaawansowany jest brytyjski regulator w zakresie przeciwdziałania manipulacjom na rynku giełdowym – specjalny zespół codziennie analizuje otrzymywane od podmiotów z rynku kapitałowego dane (w założeniu powinny być to dane z obu stron – kupujących i sprzedających), dzięki czemu algorytmy FCA są w stanie wykrywać m.in.”scenariusze” manipulacyjne typu spoofing and layering (składanie dużej liczby zleceń lub dużych zleceń często w odosobnieniu po jednej stronie arkusza zleceń w celu wykonania transakcji po drugiej stronie arkusza zleceń. W momencie dokonania transakcji zlecenia, których w ogóle nie zamierza się wykonać, są usuwane – działanie zazwyczaj znane jako składanie fałszywych zleceń), marking the close (kupowanie lub sprzedawanie instrumentu finansowego, powiązanego kontraktu towarowego na rynku kasowym lub sprzedawanego na aukcji produktu opartego na uprawnieniach do emisji celowo w momencie odniesienia danej sesji (np. na otwarciu, zamknięciu, przy rozliczeniu) w celu zwiększenia, zmniejszenia lub utrzymania kursu odniesienia (np. kursu otwarcia, kursu zamknięcia, kursu rozliczeniowego) na określonym poziomie – zazwyczaj znane jako „ustalanie ceny zamknięcia”) i innych.

FCA wskazuje także, że im lepsza jakość danych w firmie inwestycyjnej, tym lepsze dane otrzymuje FCA i tym skuteczniej jest w stanie przeciwdziałać manipulacjom. Ciekawym przykładem, który FCA przytacza jest przykład tradera w firmie inwestycyjnej, dla którego transakcji FCA zidentyfikował niewielką liczbę transakcji, które potencjalnie mogłyby wyczerpywać znamiona „spoofing’u”. Zaleceniem od FCA w tym przypadku były szkolenia z zakresu nadużyć na rynku dla pracowników wskazanej firmy.

2. Przykłady manipulacji

FCA podaje dwa przykłady prób manipulacji z ostatnich miesięcy, które wykrył – pierwsze dla Corrado Abbattista (Final Notice dostępne: TUTAJ) oraz drugie Adrian Geoffrey Horn (Final Notice dostępne: TUTAJ). Warto zapoznać się z obydwoma dokumentami, wyłania się z nich ciekawy obraz sposobów usiłowania dokonania manipulacji (mało wysublimowany moim zdaniem).

Kolejny „rozdział” to krótkie omówienie przykładów manipulacji wykrytych przez FCA na aktywach innych niż akcje (tu kontrakty futures na euroobligacje). Pracownik firmy zajmującej się handlem takimi instrumentami próbował wykonać praktykę manipulacyjną znaną jako „large orders” – umieszczał duże zlecenia po jednej stronie rynku/książki, które bardzo szybko usuwał, jednocześnie umieszczał małe zlecenia po drugiej stronie rynku/książki, tak by zostały szybciej zrealizowane. Pracownik po wewnętrznym postępowaniu wyjaśniającym został zwolniony.

Całość Market Watch (67): TUTAJ.